...
فناوری‌‌‌‌های اطلاع رسانی و ارتباطاتی از قبیل فضای مجازی، عمدتا کارکردی دوگانه دارند: از یک سو در خدمت تحقق فضائل اخلاقی از قبیل دانش افزایی و کاهش درد و رنج انسان ها هستند، و از سوی دیگر، بستری مستعد برای ارتکاب رذائل اخلاقی از قبیل تولید و توزیع محتوای غیراخلاقی یا نقض حریم خصوصی. از این رو، کسانی که در صدد اندیشه ورزی و پژوهش درباره اخلاق فناوری اطلاعات هستند، و حتی کسانی که در صدد قضاوت در این باره اند، بایستی به هر دو وجه توجه کنند.
نگاهی آماری به آثار ترجمه شده به فارسی درباره اخلاق فناوری اطلاعات نشان گر آن است که عمده توجه اندیشوران جامعه ما در این زمینه به متفکران غربی بوده است و نسبت به آنها، به پژوهش ها و پژوهشگران اسلامی در جهان اسلام و غیر آن توجه چندانی نداشته اند؛ به گونه ای که پژوهشگران کشور ما عمدتا اطلاع ندارند که در دیگر کشور‌‌‌‌های اسلامی چه اندازه به مباحث اخلاق فناوری اطلاعات توجه می‌شود، شیوه مواجهه آنها با این شاخه از دانش اخلاق چگونه است، چه موضوعاتی برای آنها جذابیت دارد، و متفکران شاخص آنها در این عرصه (اگر وجود دارد) چه کسانی هستند. هرچند ما از پژوهش‌‌‌‌های اخفایی در ادیان دیگر، به ویژه مسیحیت و یهودیت هم اطلاع چندانی نداریم، ولی با توجه به اشتراکات دینی و فرهنگی فراوان کشور ما با دیگر کشور‌‌‌‌های اسلامی، بی خبری از جهان اسلام ضعف جدی تری برای مراکز پژوهشی ما محسوب می‌شود.
از آنجا که نمی‌شود انتظار داشت هرکس قصد تحقیق در زمینه اخلاق فناوری اطلاعات را دارد خودش از ابتدا منابع پایه مثل دانشنامه، درسنامه، فرهنگ اصطلاحات و مانند آن را هم تدوین کند، لازم است موسسات و مراکز علمی و پژوهشی در این زمینه اقدام کنند. ولی متاسفانه در کشور ما در تولید این آثار کار چندانی نشده است و از این جهت ما با فقر شدید منبع مواجه ایم.
در قسمت قبل گفته شد که یکی از آفات اندیشه ورزی درباب اخلاق فناوری اطلاعات در کشور ما، «ساده انگاشتن» اظهار نظر در این زمینه است. همچنین گفته شد که این کار موجب آسیب‌‌‌‌های دیگری چون سطحی نگری، مبتذل سازی علم، و زیان و آسیب رساندن به دیگران می‌شود.
اما برای حل یا کاهش این آفت چه باید کرد؟ نگارنده موارد زیر را پیشنهاد می‌کند:
ساده انگاري يعني تصور اين که درباره يک فناوري جديد بدون داشتن شناخت کافي و کاويدن ابعاد و جوانب آن، مي توان به راحتي حکم اخلاقي قطعي صادر کرد و «مفاهيم» و / يا «مصاديق» فضائل و رذائل اخلاقي سنتي را «خيلي راحت و سريع» بر وضعيت فناوري هاي جديد تطبيق داد. به عنوان مثال، اظهار نظر درباره قباحت دروغ گويي انسان ها در فضاي فيزيکي يا مجازي، بحثي نسبتا ساده است ولي شناخت چالش هاي اخلاقي هوش مصنوعي و ارائه راهکار براي آنها کار ساده اي نيست. از اين رو، محققي که دومي را هم به سادگي اولي بداند دچار ساده انگاري شده است.
در حالی که انتظار می‌رود افراد و موسسات علمی و پژوهشی در جامعه ما، اعم از حوزوی و دانشگاهی، پیش از ورود کاربران به فضای مجازی و به طور خاص شبکه‌‌‌‌های اجتماعی، به این فناوری ها توجه کرده و فرصت ها و آسیب‌‌‌‌های اخلاقی آنها را شناسایی و کاربران را در این زمینه راهنمایی کنند، اما نگاهی به سیر و سامانه کارنامه اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در کشورمان بیان گر آن است که، متاسفانه، در این زمینه «به موقع» و «به اندازه» کار نشده است.
همزمان با هفته پژوهش و در راستای سومین همایش مجازی علوم انسانی – اسلامی، پژوهش و فناوری، نشست علمی "خوانشي جديد از چالش هاي فراروي علم اخلاق اسلامي، از منظر عامليت فضاي ديجيتال" با سخنرانی حجت الاسلام دکتر حسينعلي رحمتي،عضو هیات علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث و با دبیری حجت الاسلام سبحان نقدي پور در روز یکشنبه ۲۰ آذر ماه 1401 برگزار می‌شود.
کدام یک از سه دیدگاه درباره اخلاق فضای مجازی قابل دفاع است؟
(2).jpg)
جدیدترین اخبارآسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما:آسیب پنجم1401/11/07💢 آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما، آفت چهارم: ضعف اطلاع و تعامل با اخلاق اندیشان فناوری اطلاعات در جهان اسلام1401/10/30آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما (4): کمبود منابع اصلی و پژوهش‌‌‌‌های بنیادین1401/10/14آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما:چه باید کرد؟1401/10/08آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما. ایراد دوم: ساده انگاری و مبتذل سازی1401/10/04💢آسیب شناسی اخلاق پژوهی فناوری اطلاعات در جامعه ما. قسمت اول: ورود دیرهنگام و ناکافی1401/09/25نشست علمی "خوانشي جديد از چالش هاي فراروي علم اخلاق اسلامي، از منظر عامليت فضاي ديجيتال"1401/09/18مجموعه ويديوهاي اخلاق در فضاي مجازي (2)1401/09/09مجموعه ويديوهاي اخلاق در فضاي مجازي (1)1401/09/09🔻حوزههای علمیه و نسلِ شبکه‌مندِ «لیروا منکم»1401/09/03حوزههای علمیه؛ نسل جدید، زبان جدید (قسمت 4 و پایانی) 1401/08/30حوزههای علمیه؛ نسل جدید، زبان جدید (قسمت 3)1401/08/29🟣 حوزههای علمیه؛ نسل جدید، زبان جدید (قسمت 2)1401/08/27حوزههای علمیه؛ نسل جدید، زبان جدید (قسمت ۱ )1401/08/26بی‌توجهی به ایده‌پردازی یکی از ضعف‌‌‌‌‌های نهاد‌‌‌‌های پژوهشی است1401/08/04
دانلود درسگفتارها و سخنرانی ها
.png "حوزههای علمیه و تفکر فلسفی غرب")
آمار سایت
افراد آنلاین
بازدید کل
166831
بازدید ماه
1550
بازدید روز
14
اوقات شرعی
اذان صبح
05:54:53طلوع خورشید
07:26:15اذان ظهر
12:20:00غروب خورشید
17:12:25اذان مغرب
17:33:24شهر
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)