✅ چرا از «دافی»ها استقبال می‌شود؟ (قسمت اول)

بایسته های تولید محتوا برای نسل جدید (قسمت 1 از 2)

✍️حسینعلی رحمتی
قسمت دوم این یادداشت را در اینجا مطالعه کنید

استقبال بسیاری از نوجوانان از ویدیوهایی مثل دافی و ساسی مانکن و تتلو، که از بستر فضای مجازی شروع و به فضای فیزیکی منتقل می‌شود، قاعدتا باید همه افراد و نهادهای دغدغه مند یا مسوول درباره فرهنگ و اخلاق و تعلیم و تربیت و فضای مجازی درجامعه ما را وادارد که به یک پرسش بنیادین بیاندیشند: «چرا این گونه ویدیوها که محتوا و حتی ادبیات شان از نظر اخلاقی قابل نقد جدی، و گاه بسیار سخیف و مبتذل است، در فضای مجازی و فیزیکی مورد همدلی و همراهی (بخشی از) نسل جدید قرار می‌گیرد؟». پاسخ به این پرسش می‌تواند برای کسانی که در صدد شناخت این نسل و تولید محتوای مفید برای آنها هستند بسیار راه¬گشا باشد. مقصود این نیست که باید از نظر شکل و محتوا از این گونه برنامه ها تقلید کرد بلکه منظور این است که با تحلیل و آسیب شناسی آنها بتوان شاخصه های مورد توجه این نسل را دریافت و آنها را متناسب با اهداف درست و محتوای سالم بازساری یا حذف و اضافه کرد. این کار موجب نزدیک شدن به گفتار و گفتمان نسل جدید، و در نتیجه، باز کردن راه همدلی و، کم کم، همفکری و همراهی آنان می‌شود.
به هرحال، از نظر نگارنده، در پاسخ به سوال بالا می‌توان مجموعه ای از عوامل متنی و فرامتنی را برشمرد. عوامل متنی نیز بر دو دسته است: برخی مربوط به محتوا است و برخی مربوط به فرم و قالب.

✅الف) جذابیت های ناظر به محتوا

🔻1. ساختارگریزی و «تفاوط» :
مضامین و موضوعاتی چون آرایش کردن، مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی، ارتباط بی ضابطه با غیرهمجنس، و فحاشی های رکیک که در این گونه ویدیوها برای نوجوانان مطرح می‌شود در سنت فرهنگی، دینی و اخلاقی و تبلیغات رسمی ما نکوهیده و ناپسند است، اما برای بخش هایی از نسل جدید که خواهان خروج علیه این چارچوب های رسمی هستند جدید و جذاب است، به گونه ای که برخی از آنها حرف های رکیکی که در این ویدیوها گفته می‌شود را صرفا نوعی برجسته سازی شخصیت فرد و متفاوت گویی می‌دانند نه لزوما فحش و ناسزا به معنایی که ما بزرگترها تلقی می‌کنیم. البته این میل به متفاوت و متمایز بودن را در بخش های دیگر سبک زندگی این نسل مثل خوراک و پوشاک و تفریح و سرگرمی هم می‌توان مشاهده کرد، که در جای خود باید بررسی شود.

🔻2. توجه به علایق مخاطب و دیدن از چشمِ او:
در برخی از برنامه هایی که ما می‌سازیم محتوا و مضامین بیشتر برای «آدم بزرگ ها» دارای اولویت و جذابیت است تا برای نوجوانان. این نگاه خود را در الفاظ و عباراتی هم که انتخاب می‌کنیم نشان می‌دهد. در حالی که اینگونه محتوا و ادبیات برای مخاطب نوجوان جذابیت چندانی ندارد و در نتیجه از آن هم استقبال نمی‌کند. اما در ویدیوهایی از سنخ دافی به فرم و محتوا نوعا از دید نوجوانان نگریسته می‌شود و در راستای اهداف سازندگان آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین خاطر است که می‌بینیم در این ویدیوها مواردی چون میل به دیده شدن، آرایش کردن، زیبایی و خودابرازی، جذابیت های جنسی و جنسیتی، دوستی با غیرهمجنس، برگزاری مراسم پارتی ومانند آن بسیار پررنگ است.

🔻3. انتقال غیرمستقیم پیام:
در این گونه ویدیوها سازندگان سعی می‌کنند از صریح گویی و به اصطلاح «گُل درشت» کردن پیام خودداری کنند؛ چرا که می‌دانند چنین کاری توی ذوق مخاطب می‌زند و چه بسا موجب عکس العمل منفی او شود. به عنوان مثال، با وجود فراگیر شدن آهنگ «دافی» در فضای مجازی تا مدتها بسیاری از افراد (از جمله نگارنده) نمی‌دانستند این ویدیو برای تبلیغ یک برند خاص ساخته شده است.

🔻4. توجه به مسئله جنسیت:
نگاهی به سیر تحولات فرهنگی و اجتماعی چند دهه اخیر ایران از منظر مطالعات جنسیت نشان می‌دهد که به مرور زمان حضور زنان و دختران در فضای عمومی بیشتر شده و طبیعتا مطالبات و توقعات آنان هم از جامعه هم از حاکمیت افزایش پیدا کرده است. از این رو امروزه اغلب کسانی که در صدد ارتباط گیری با نسل جدید هستند به این موضوع توجه جدی دارند. یکی از وجوه مشترک ویدیوهایی که در سال های اخیر مورد استقبال این نسل قرار گرفته، توجه به علایق زنان و به ویژه دختران جوان و نوجوان است. بگذریم که همه یا بخش عمده ای از بازیگران این ویدیوها هم دختران هستند.

ادامه دارد...

23 مهر 1402
♨️«اندکی اندیشه» ضرر ندارد👈@harahmati