✅1. این آیات و آیه های قبل و بعد آنها ویژگی های انسان های مریضی را توصیف میکند که کارهای ناشایست انجام میدهند ولی گمان میکنند کارشان درست است. اینها نه تنها نقد دیگران را نمیپذیرند بلکه خود را حق به جانب دانسته و به خاطر فقدان شعور و آگاهی کافی، بر این باورند که گفتار و رفتارشان به نفع دیگران است. به قول مولوی: «خواجه پندارد که طاعت میکند / بی خبر کز معصیت جان میکَنَد».
✅2. از این دست انسان های مریض در فضای مجازی بسیارند. مقصود، کسانی هستند که یا به خاطر امکان مخفی کردن هویت واقعی خود ر این فضا احساس قدرت و آزادی بی حد و حصر میکنند و هر نوشته و عکس و فیلم نامناسبی را در آن منتشر میکنند و وقتی به آنها اعتراض میشود مدعی اند که این کار لازمه آزادی بیان است و اگر کسی به این گونه محتواها علاقه ندارد میتواند به آنها مراجعه نکند. یا کسانی که شایعات و اخبار تایید نشده درباره دیگران را در شبکه های اجتماعی منتشر میکنند و بعد که به آنها اعتراض میشود میگویند هدف این است که اگر کسی از صحت و سقم این اخبار مطلع است نظرش را بگوید.
✅3. نکته مهمی که در آیات فوق استفاده میشود این است که احساس «خود-حق پنداری»، غرور، و عدم احتمال خلاف درباره خود، و عدم نقدپذیری که ناشی از سفاهت و بی شعوری است، راه را برای اصلاح فرد میبندد. در فضای مجازی چنین فرد اصلاح ناپذیری به هراندازه مخاطبان بیشتری داشته باشد، پیامدهای رفتارهای غیراخلاقی اش نیز گسترده تر است. یک سلبریتی که چندین میلیون فالوئر دارد و چند ده هزار نفر ویدیوهای او را مشاهده میکنند، اما به رغم هشدار افراد متخصص و کارشناس، نه تنها رفتارهای غیراخلاقی خود را اصلاح نمیکند بلکه با شدت بیشتری ادامه میدهد، پدری که به رغم هشدارهای متخصصان، هر روز تصویر فرزند خود را در شبکه های اجتماعی منتشر میکند و مانع از رشد طبیعی فرزند خود میشود و وقتی مورد اعتراض قرار میگیرد میگوید که میخواهد فرزندش را به دیگران معرفی و استعدادهایش را شکوفا کند، دختری که در اعتراض به عریان نمایی اندام خود در شبکه ها، مدعی میشود که هدفش بالا بردن آگاهی جنسی مخاطبان است، از مصادیق افراد مریض در فضای مجازی محسوب میشوند. این افراد افزون بر این که مانع اخلاقی شدن فضای مجازی میشوند، زمینه را برای فیلتر کردن سایت ها و شبکه ها فراهم میکنند و به این ترتیب موجب ضرر و زیان کسانی میشوند که از این شبکه ها به طور صحیح استفاده میکنند.