زن معاصر ایرانی و سه گانه اندیشوری/کنشگری/ راهبری اخلاقی فضای مجازی (۱)

(قسمت 1 ا از ۲)

✍🏼 حسینعلی رحمتی

🔻1. فضای مجازی عرصه نوینی است که زنان و دختران امروز ایران بخش قابل توجهی از کاربران آن را تشکیل می‌دهند و از این طریق در حال تجربه ای جدید هستند. این فضا برای آنان، به ویژه نسل جوان شان، نه صرفا ابزار ارتباط، بلکه زیست جهانی است که در آن زندگی می‌کنند، مراودات خود را شکل می‌دهند، هنجارهای مد نظر خود را ترویج یا هنجارهای موجود را به نقد می‌کشند. از این رو همه افراد و نهادهایی که به نوعی متصدی سیاستگذاری، برنامه ریزی، و تبلیغ و ترویج فرهنگ و اخلاق و تربیت جامعه امروز ایران، به ویژه در حوزه زنان، هستند چاره ای جز این ندارند که فضای مجازی را از این منظر به صورت واقع بینانه بررسی و به طور منصفانه تحلیل کنند. در غیر این صورت، امکان هم فکری، هم افقی و هم سخنی با جامعه زنان را پیدا نخواهند کرد.

🔻2. در باب آنچه گفته شد البته موضوعات و مسائل فراوانی است که باید مورد توجه قرار گیرد ولی یادداشت حاضر فقط در پی پاسخ به این پرسش است که: «زنان امروز ایران درباره مسائل و موضوعات اخلاقی مربوط به فضای مجازی چه نقش(های)ی را می‌توانند ایفا کنند؟».

🔻3. پاسخ به پرسش بالا از این جهت مهم و ضروری است که:
اولا به شناسایی و بهره گیری از توانمندی های زنان و دختران جامعه ما درباب اخلاق فضای مجازی کمک می‌کند.
ثانیا مسوولیت سترگ شان در این زمینه را به آنان یادآور می‌شود.
ثالثا آنان را در فرایند اندیشه ورزی، کنشگری، سیاستگذاری و برنامه ریزی درباره مسائل اخلاقی مربوط به فضای مجازی، به ویژه در موارد مربوط به زنان، مشارکت می‌دهد و مانع از شکل گیری تصور «برنامه ریزی صرفا مردانه» برای زنان می‌شود. طبیعی است که چنین امری انگیزه آنان را برای همکاری در اجرای برنامه ها و راهکارهای مربوط به فضای مجازی افزایش می‌دهد.

🔻4. کسانی که در پی پاسخ به پرسش بالا هستند بایستی این نکته را نیز مدنظر قرار دهند که زنان جامعه ما، به ویژه دختران جوان، به رغم تعلق خاطری که به فرهنگ دینی و ملی خود دارند در عین حال به دلایلی که یکی از مهم ترین آنها استفاده از فضای مجازی است، روز به روز آشنایی و ارتباط شان با فرهنگ های دیگر (و تا حدودی آن چه ارزش های مدرنیته نامیده می‌شود) در حال افزایش است. این ارتباط نگرش های سنتی درباره زن و زنانگی را نزد آنان به چالش می‌کشد و به «تحولات ارزشی بین نسلی» ژرفا و پهنای بیشتری می‌بخشد. براین اساس، نسل امروز دختران خواستار حضور جدی تر و گسترده تر در عرصه های مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است و از نهادهای مختلف جامعه (از خانواده گرفته تا نهادهای دینی و حاکمیتی) انتظار دارد که او را در این میدان ها جدی تر بگیرند. به همین خاطر است که به پرسشی که در ابتدای یادداشت به آن اشاره شد باید به طور جدی اندیشید و قبل از هر چیز نقشی که زنان می‌توانند درباره مسائل و موضوعات اخلاقی فضای مجازی ایفا کنند را تبیین کرد. در ادامه به این نقش ها اشاره خواهد شد.

20 اسفند 1402
....ادامه دارد