ما، نسل زد، و تحولات نسلی(۳)چه باید کرد؟(بخش اول)

♨️ دیدن دگر آموز شنیدن دگر آموز: ما، نسل زد، و تحولات نسلی

🔸قسمت سوم: در مواجهه با تحولات نسلی چه باید کرد؟ (بخش اول)

✍🏼حسینعلی رحمتی

این که بهترین شیوه برخورد با تغییرات معرفتی، اخلاقی و فرهنگی و اجتماعی نسل جدید چیست مهم ترین سوالی است که باید برای همه دغدغه مندان اخلاق و فرهنگ و نسل جوان در جامعه امروز ایران مطرح باشد. با اعتراف به این که پاسخ آن چندان ساده و خطی و سرراست نیست، راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود تا با همفکری دیگران اصلاح و تکمیل شود:

🔻1. پذیرش تحولات به عنوان یک واقعیت:
سوای از این که با رفتارهای نسل جدید موافق باشیم یا نه، با توجه به قرائن و شواهد فراوان باید بپذیریم که این تغییر و تحولات وجود دارد و هر چه جلوتر می‌رویم بیش از پیش خود را نشان خواهد داد. پذیرش واقعیت موجب می‌شود که در صدد بررسی و تحلیل آن برآییم و به دنبال چاره باشیم. تجربه چند دهه گذشته نشان داده که غفلت یا تغافل از این تغییر و تحولات، یا برخوردهای یک طرفه و غیرواقع بینانه یا صرفا سلبی با آنها نه تنها مانع تداوم شان نمی‌شود، بلکه ما را از اقدام به موقع و موثر هم باز می‌دارد.
سیر تحولات فرهنگی و اجتماعی، در کنار گسترش روزافزون فضای مجازی در زندگی نسل امروز، در ایران هم مثل دیگر کشورهای جهان سرِ باز ایستادن ندارد. این سخن به معنای آن نیست که باید در برابر آن دچار تسلیم و انفعال شد؛ اتفاقا برعکس، باید بیش از پیش آن را جدی گرفت و نسبت به آن احساس مسوولیت کرد، آن گاه متناسب با شرایط فرهنگی، تاریخی، دینی و اخلاقی و هنجاری جامعه خودمان برای آن چاره جویی کرد.
▪️ اصلا چه بسا بی توجهی ما بزرگترها به این نسل موجب شود که آنان در گفتار و رفتار خود رادیکال تر شوند و سعی کنند با شیوه هایی که بیشتر به چشم می‌آید در عرصه های عمومی حضور پیدا کنند تا به این «نادیده انگاری» نسل خود اعتراض نمایند. شاید یکی از دلایلی که دختران از بین انواع عزاداری، به حضور در هیات زنجیرزنی علاقه بیشتری دارند همین باشد که دراین نوع عزاداری بهتر می‌توانند «بودن» خود را به رخ بزرگترها بکشند. اگر این سخن را بپذیریم می‌توانیم ادعا کنیم که تا اندازه ای هم موفق بوده اند؛ چرا که انتشار ویدیوی حضور بدون روسری آنها در این هیات ها بیشتر دیده شد و درباره اش بحث و گفت و گو گردید، تا مثلا حضور در هیات های سینی زنی یا در صف گرفتن نذری.

🔻2. فهم دقیق و تفسیر درستِ تحولات:
تغییر و تحول در یک نسل تابع عوامل و زمینه های مختلف و نشان دهنده موضوعات متفاوت است. از این رو هنگام بررسی این تحولات بایستی به همه این موارد توجه کرد. در این که بیگانگان و بدخواهان داخلی و خارجی کشور ما دنبال سوءاستفاده از نسل جدید هستند و برای این کار برنامه ریزی و سرمایه گذاری و تبلیغ می‌کنند تردیدی وجود ندارد. همچنین این احتمال هست که رفتارهای خلاف هنجارهای فرهنگی و دینی برخی نوجوانان و جوانان چه در فضای مجازی چه فضای فیزیکی به خاطر لجبازی با بزرگترها و از سر مخالفت با این هنجارها باشد،‌و حتی خود فضای مجازی هم در تشدید آنها نقش داشته باشد. طبیعتا باید به این عوامل توجه کرد ولی مهم این است که نباید از احتمالات دیگر غافل شد. از جمله این که حضور آنها با سبکی متفاوت نه از سر دشمنی با دین و فرهنگ و کشورشان، که اتفاقا به خاطر علاقه به اینهاست (و گرنه جاهای دیگر و راه های دیگری هم برای ابراز وجود دارند) چنان که بارها مشاهده شده همین نوجوانان چگونه در عزای حسینی اشک می‌ریزند، در برگزاری خیمه های عزا و ایستگاه های پذیرایی از عزاداران مشارکت دارند، به احترام ماه محرم یا رمضان شیوه گفتار و رفتار و پوشاک خود را چه در فضای مجازی چه فیزیکی تغییر می‌دهند، هم چنان به دیدن فیلم و سریال های مذهبی از قبیل «مختارنامه» و «روز واقعه» علاقه دارند، در مراسم اعتکاف شرکت می‌کنند، به زیارت امکان مقدس مثل حرم امام رضا(ع) می‌روند، هنگام مشکلات نذر می‌کنند و صدقه می‌دهند، ازدواج و طلاق خود را طبق سنت دینی انجام می‌دهد و ده ها مورد دیگر که نشان می‌دهد عُلقه و علاقه دینی و مذهبی در بیشتر آنها بسیار قوی است.
▪️بنابراین بایستی از نگاه یک سر بدبینانه و به عنوان «مظنونین همیشگی» به آنها و برچسب ضددین زدن به آنها پرهیز کرد؛ چرا که همین رفتارها می‌تواند آنها را به دنده لجاجت و تعمد در مخالفت با آموزه های دینی و دین داران بیاندازد یا حتی موجب دین گریزی (و در مواردی، دین ستیزی) آنها شود. روشن است که در این صورت شکاف نسلی عمیق تر، ایجاد ارتباط با آنها دشوارتر، و احتمال گام برداشتن از سوی آنان برای هرگونه حرکت اصلاحی ضعیف تر می‌شود.

6 مرداد 1403

🔹ادامه دارد