♦️ مطهری که بود؟ مطهری چه کرد؟

♦️ مطهری که بود؟ مطهری چه کرد؟

🖌 حسینعلی رحمتی

پاسداشت کسی چون استاد #مرتضی_مطهری افزون بر تعظیم یک معلم و اندیشمند، درس آموزی از بینش،کنش و منش او هم هست. معتقدم که اندیشه ورزان و مبلغان دینی ما اکنون بیش از هر زمان دیگر به شناخت، نقد، تکمیل،و تداوم #پروژه_فکری استاد مطهری نیازمندند.

به راستی مطهری چه کرد؟ پس از سالها انس با شخصیت و اندیشه او، موارد زیر را به عنوان برخی از مهم ترین درسهایی میدانم که امروزه همه کسانی که #دغدغه_تبلیغ_دین را دارند میتوانند از او بیاموزند:

🔻  1. تلاش خستگی ناپذیر در ترویج دین و دین داری :
با قاطعیت میتوان گفت که مهم ترین دغدغه استاد #تبلیغ_بی_پیرایه_دین و دفاع از توانمندی دین در عصر حاضر بود. او دین را امری عزیز و بالاترین سرمایه انسان (بیست گفتار، ص188) و برنامه ای می‌دانست که از سوی خداوند توسط پیامبران برای سعادت همه جانبه و کمال انسان طراحی شده است(مجموعه آثار، ج7، ص78 ـ 79). بر این باور بود که دین در هر زمانی و از جمله در عصر حاضر نیز هنوز دارای حیات و پویایی است و می‌تواند انسان عصر جدید نیز را هدایت و راهبری نماید. البته این امر مشروط به شرایط و رعایت بایسته هایی است که ایشان در برخی آثار خود به آنها اشاره کرده است.

🔻  2. تبلیغ منطقی دین:
ایشان اسلام را دین #عقل_و_منطق می‌دانست که برای معرفی و دفاع از خود ابزاری قوی تر از این ندارد. معتقد بود بایستی از دیدگاه ها و اندیشه های گوناگون استقبال کرد و می‌گفت هر مکتبی که به ایدئولوژی خود ایمان دارد، به ناچار باید طرفدار آزادی اندیشه و تفکر باشد(پیرامون انقلاب اسلامی، صفحه 11). خود ایشان دیگران، به ویژه جوانان را دعوت می‌کرد که در بحث هایش مشارکت جدی داشته باشند و دغدغه های خود را بگویند تا از راه بحث و گفتگوهای منطقی، بتوان به نتایجی بهتر و کامل تر رسید (بنگرید به مجموعه آثار، جلد 13، صفحه 421).

🔻  3. توجه به مقتضیات زمان:
مطهری هر چند برخاسته از حوزه های سنتی اسلامی بود ولی تلاش کرد که با توجه به تحولاتی که در عرصه زندگی انسان امروز به وجود آمده به سراغ سنت برود. دفاع او از توانمندی و حیات دین در دنیای معاصر، با توجه با تحولات عصری بود و سعی می‌کرد در عین توجه به این موضوع، از افتادن به ورطه افراط و تفریط خودداری نماید. مطهری بر این باور بود که دینی چون #اسلام برای #نیازهای ثابت، #برنامه های ثابت و برای نیازهای غیر دائمی او، برنامه ها و دستورهای غیر دائم دارد. ایشان #سازگار کردن #دین با #مقتضیان_زمان را وظیفه اسلام شناسان آگاه و زمان شناس می‌دانست که با استفاده از ساز و کارهایی چون «اجتهاد» به این امر مبادرت ورزند (بنگرید به کتاب «اسلام و مقتضات و نیازهای زمان» ).

🔻  4. درک ضرورت تغذیه فکری نسل جوان:
به عنوان مثال، در دوره ای که تب مبارزه علیه رژیم طاغوت بالا گرفته و گروه های غیر اسلامی سعی می‌کردند با تفسیرهای جذاب از باورهای خود، علاوه بر تحقیر اندیشه اسلامی، از بین گروه های مذهبی یارگیری نمایند، ایشان با نقد مکتب هایی چون مارکسیسم، ضعف ها و نقائص جدی این دیدگاه ها را بیان کرد و از طرف دیگر با ارائه تحلیل های معقول و منطقی درباره اندیشه های اسلامی، به یاری کنشگران دینی جامعه پرداخت.

🔻  5. نیازشناسی:
استاد مطهری همانگونه که خود در مقدمه کتاب عدل الاهی می‌گوید، همواره در انتخاب موضوع ها و مباحث خود به #نیازهای فکری جامعه توجه داشت و سعی می‌کرد تلاش های خود را به سمت پاسخگویی به این نیازها و پرسش های نوپیدا سوق دهد.

🔻  6. توجه به تهذیب نفس و برخورداری از سجایای اخلاقی:
از خلال خاطرات دوستان و همراهان او چنین بر می‌آید که وی چه در زندگی فردی و خصوصی خود و چه در عرصه فعالیت های فکری و سیاسی و اجتماعی خود، همواره تا حد امکان به مبادی و اصول دینی پابند و چارچوب های اخلاقی را مراعات می‌کرد.

🔻 7. سختکوشی و تلاش در تعلیم و تحصیل:
مطهری را می‌توان یک معلم و یک طلبه واقعی و مادام العمردانست. او زندگی خود را صرف #تحقیق، #تدریس و #تالیف نمود. گویی هیچ چیزی را در زندگی خود، مهم تر و تاثیرگذارتر از علم و دانش نمی‌دانست. شرکت در فعالیت های اجتماعی و سیاسی نه تنها او را از فعالیت های علمی باز نداشت، بلکه انگیزه او را برای این کار تقویت کرد و باعث شد که بیش از پیش از نیازهای زمان و فقر علمی جامعه، چه در سطح عامه مردم و چه در بین نخبگان و یا گروه های فعال اجتماعی، آگاه شده و در نتیجه مطالعات و تحقیقات خود را به سمت و سوی رفع این نیازها و ایجاد پشتوانه ای عقیدتی هدایت کند. کتاب ها، مقاله ها و یادداشت های منتشر شده و سخنرانی هایی که انجام داده است، گواهی است بر این ادعا.

11 اردیبهشت 1399
#بازنشر