چرا در گفت وگوهاي شبکه هاي اجتماعي مشارکت نمي کنم؟

چرا در گفت وگوهاي شبکه هاي اجتماعي مشارکت نمي کنم؟

با اين که در شبکه هاي اجتماعي عضو چند گروه مختلف هستم و به اقتضاي مطالعاتم در باره اين شبکه ها وقت زيادي را در آنها مي گذرانم، ولي خيلي کم وارد گفت وگوهاي اعضا مي شوم. يعني در واقع از نظر اخلاقي خود را مجاز نمي دانم که در اين مباحثه ها مشارکت داشته باشم؛ به چند دليل:

✅ 1. در بسياري از موضوعاتي که مطرح مي شود تخصص و سررشته ندارم. از اين رو اظهار نظر درباره آنها ممکن است موجب گمراه شدن ديگران يا به اشتباه افتادن آنها شود.

✅ 2. در مواردي که به موضوع علاقه دارم، متاسفانه حتي در گروه هايي که اساتيد حوزه و دانشگاه عضو هستند، بحث ها به صورت روشمند مطرح نمي شود. همه با هم حرف مي زنند. مشخص نيست مدعا چيست، ادله کدام است. چه کسي موافق است. چه کسي مخالف است. بحث به هم ريخته و بي انسجام و از اين شاخه به آن شاخه است. در نتيجه بي سرانجام است و از طرف مديران کسي بر فرايند مباحث نظارتي ندارد. افراد بيشتر گوينده هستند تا شنونده. 

✅ 3. به بسياري از خبرهايي که در اين گفت و گوها مطرح مي شود نمي توانم به راحتي اعتماد کنم؛ چرا که نوعا بدون سند و مدرک است، به گونه اي که گاه با فاصله اي اندک غيرواقعي يا ناقص بودن آنها آشکار شده است.

✅ 4. در برخي از گفت و گوها «ادب بحث» و اخلاق گفت و گو مراعات نمي شود. احترام افراد حفظ نمي شود. نيت خواني مي شود و افراد يکديگر را به راحتي متهم مي کنند. برخي نيز به سواد يا مدرک يا شغل و مقام خود تفاخر مي کنند و آن را دليل حقانيت خود مي دانند. خلاصه؛ برخلاف دستور قرآن که بهره گيري از «حکمت»، «موعظه حسنه» و «جدال احسن» را سفارش کرده (نحل/125)، دربسياري از گفت وگوهاي فضاي مجازي بحث حالت «جدال غيراحسن» را پيدا مي کند و پيگيري اين مباحث يا مشارکت در آنها نوعي اتلاف عمر است.

🔻 اما...

از حق نگذريم، بهترين مباحثه هايي که در شبکه هاي اجتماعي ديده و از آنها بهره برده ام، و در حد بضاعت خود در آنها مشارکت داشته ام، مواردي بوده که موضوع و سخنران، و زمان بحث از قبل مشخص شده، ارائه بحث تابع نظم و ترتيب خاصي بوده (مثلا سي دقيقه ارائه بحث، و همين ميزان گفت و گو و پرسش و پاسخ)، و گفت وگوها نيز توسط مديران شبکه نظارت مي شده و از طرح مباحث غيرمرتبط جلوگيري مي شده است.

🔻 ضعف اخلاق گفت وگو در فضاي مجازي نشان دهنده فقدان فرهنگ گفت و گو در فضاي حقيقي نيز هست. بنابراين اصلاح هر يک از اين دو به اصلاح ديگري منجر مي شود. از ياد نبريم شبکه هاي اجتماعي زمينه اي بسيار مناسب و ابزاري عالي براي رواج و تقويت فرهنگ گفت و گو، به عنوان يکي از نيازهاي مهم جامعه امروز ماست؛ به شرط اين که روش گفت وگو و آداب و اخلاق آن را ياد بگيريم و مراعات کنيم.

حسينعلي رحمتي

15 فروردين 1398