ما و شما هم تبر زدیم

✅ دختر نوجوانی را که در یکی دو فیلم و سریال نقشی معمولی بازی کرده بود در قد و قواره یک هنرمند با تجربه به مراسم رسمی دعوت کردیم، در برنامه های اینترنتی اداهای بچه گانه او و همسرش را رسانه ای کردیم، درباره زندگی خصوصی اش داستانسرایی کردیم، و او را که عاشق دیده شدن بود در شعله فلش دوربین های مان سوزاندیم. با بهانه و بی بهانه او را در برنامه های مختلف تلویزیونی و اینترنتی نشان دادیم و ابزاری کردیم برای کسب بیننده و درآمد.

👈🏿 هیچگاه «اخلاقِ شهرت» را به او آموزش ندادیم. چون برای مان مهم این بود که از طریق او و کسانی چون او ممبرها و فالوئرهای مان را افزایش دهیم.

اینک او به هر دلیل موجه یا ناموجهی درکشور همسایه ساکن شده است و رفتارهای نادرست خود را، گاه همراه با وقاحتی بیشتر، در معرض دید هزاران نوجوان و جوان کشورمان می‌گذارد. متهم است که مبلغ سایت های قمار وشرط بندی شده است. اخیرا شایع شده که قرار است بازیگر فیلم های غیراخلاقی شود. همه این اتفاقات دارد می‌افتد بدون این که کسانی که از او استفاده ابزاری می‌کردند احساس شرمی داشته باشند و ما هم همچنان با عضویت در صفحات او، انتشار مطالبش در فضای مجازی، شرکت در لایوهایش و با لایک و کامنت های مان او را به ادامه مسیرش تشویق می‌کنیم و به نهال اخلاق جامعه (و حتی شخصیت خود او و کسانی چون او) تبر می‌زنیم بدون این که احساس مسوولیت کنیم.

✅ در قِبال کسانی چون او چه باید می‌کردیم که نکردیم؟

به فرموده پیامبر اکرم(ص) هرکه سنت نیکویی را پایه گذاری کرد تا روز قیامت پاداش عمل او و هرکه به این سنت عمل کند شامل حال او می‌شود، و هرکه سنت نادرستی را پایه نهاد تا روز قیامت سنگینی بار این خطا و هرکه به آن عمل کند بر دوش اوست. بااستفاده از این روایت می‌توان گفت هرکس با استفاده از فضای مجازی موجب شهرت و شکوفایی استعدادهای یک انسان شود در اجر کارهای نیک او شریک می‌شود ولی اگر موجب شهرت افراد نامناسب شود در خطاهای آنها شریک خواهد بود. اگر موجب متضرر شدن دیگران شود که از این نظر هم مسوول است. بنابراین، بهتر است:

🔻 1. در مورد کلیک ها، لایک ها و کامنت های خود زیر مطالب دیگران احساس مسوولیت کنیم و قبل از انجام آنها از خود بپرسیم آیا مشهور شدن فرد مورد نظر به صلاح خود او و جامعه هست یا نه.

🔻 2. از فوروارد کردن مطالب، مشاهده لایوها، یا عضو شدن در کانال ها و صفحات کسانی که صلاحیت اخلاقی یا ظرفیت مشهور شدن را ندارند خودداری کنیم. این کمترین کاری است که برای کمک به اصلاح رفتار آنها می‌توانیم انجام دهیم.

🔻 3. با کسانی که در صدد کسب شهرت در فضای مجازی هستند برخوردی انتقادی داشته باشیم نه صرفا تعریف و تمجید از آنها. کاستی های شان را بگوییم، راه های نرفته ای که باید بروند را به آنها یادآور شویم، در حد ظرفیت و توان واقعی شان از آنها توقع داشته باشیم، و گفتار و رفتار نادرست شان را نقد کنیم. بی توجهی به این موارد آنها را افرادی خود بزرگ بین، متوهم و همه چیز دان بار می‌آورد و راه را برای اصلاح شان می‌بندد.

🔻قبل از انتشار تصاویر و ویدیوهای مربوط به کودکان و نوجوانان (حتی اگر درباره موضوعات به ظاهر ساده ای چون تپق زدن آنها در کلاس درس مجازی باشد) که ممکن است موجب مشهور شدن شان شود، با افراد آگاه و دلسوز مشورت کنیم. پیامدهای ویران کننده انتشار این تصاویر گاه تا پایان عمر بچه ها را درگیر خواهد کرد. بنابراین قبل از انجام هر کاری در این فضا ابتدا ده ها بار عواقبش را بسنجیم. فضای مجازی امکان اصلاح خطا را به ما «نمی دهد»

✍️دکتر حسینعلی رحمتی
5 فروردین 1400