یک اسم بی مسمی

...
۱۳۹۶/۳/۳۱ چهارشنبه
(0)
(0)
یک اسم بی مسمی
یک اسم بی مسمی
اخیرا کتابی دیدم با عنوان «اخلاق اسلامی و شبح مدرنیته»، نوشته آقای فرزین وحدت و ترجمه آقای عسگر قهرمانپور که انتشارات چاپخش آن را در سال 94 – 95 و در 456 صفحه منتشر کرده است. این کتاب به بررسی رویکرد کسانی چون محمد اقبال لاهوری، ابوالاعلی مودودی، سید قطب، فاطمه مرنیسی(که در ترجمه فارسی نیامده است)، مهدی حائری یزدی، محمد مجتهد شبستری، سیدمحمد خاتمی، سیدحسن نصر و محمد ارغون به مدرنیته و چگونگی زیست اسلام در دنیای امروز می‌پردازد.
به حسب علاقه (و عادت) چون عبارت «اخلاق اسلامی» بر روی آن بود مشتاق شدم که از محتویاتش آگاه شوم. پس از یک مرور جدی بر مقدمه و مطالب کتاب آنچه باعث حیرت و تعجبم شد این بود که هرچند تمام مطالب کتاب مربوط بود به نوع مواجهه برخی اندیشمندان مسلمان معاصر با مسئله تجددگرایی و مدرنیته است، ولی از مباحث اخلاقی در آن خبر چندانی نبود(جز چند مورد جزیی، مثلا در مورد مهدی حائری یزدی). مطالب کتاب بیشتر از منظر سیاسی، جامعه شناختی، فرهنگی و دینی بررسی شده بود نه از منظر اخلاق یا فلسفه اخلاق. این درحالی است که وقتی در عنوان کتابی «اخلاق اسلامی و ...»‌ با صراحت ذکر می‌شود انتظار آن است که بخش عمده مطالب کتاب در این باره و از این منظر باشد.
با جست و جویی که در اینترنت کردم متوجه شدم که حتی در صفحه معرفی متن اصلی کتاب به زبان انگلیسی هم خبری از بحث اخلاق نیست و کسانی هم که درباره کتاب نظر داده اند هیچ اشاره ای به وجه اخلاقی کتاب نکرده اند. بنگرید به این آدرس:
http://www.anthempress.com/islamic-ethos-and-the-specter-of-modernity-hb
عنوان کتاب در زبان اصلی Islamic ethos and the specter of modernity است. حال مشخص نیست آیا مترجم ethos را به ethics ترجمه کرده (در حالی که معنای این دو متفاوت است) یا این که دلیل دیگری (مثلا تسهیل در کسب مجوز انتشار) باعث شده که عنوانی برای کتاب انتخاب شود که سنخیتی با مباحث کتاب ندارد و مخاطب را به اشتباه می‌اندازد.
به هر حال، اخلاق اقتضا می‌کرد (و می‌کند) که درباره نسبت اسم کتاب با مسمای آن توضیحی از سوی نویسنده / مترجم/ ناشر ارائه شود.

نظرات کاربران
*نام و نام خانوادگی
* پست الکترونیک
* متن پیام

بستن
*نام و نام خانوادگی
* پست الکترونیک
* متن پیام

2 نظر
نظر نویسنده
یکشنبه هجدهم تیر ۹۶
پاسخ
()
()
نظر نویسنده
آقای رحمتی سلام. من فرزین وحدت هستم. نظر شما را در مورد کتاب اخیرم خواندم. دلیل استفاده در کتاب به انگلیسی و فارسی از «اخلاق» این بوده است که نوعی تناظر را با کتاب مشهور مکس وبر «اخلاق پرتستانی و روح سرمایه داری» را القا کند. در انگلیسی ایتکز هم معنی اخلاق به معنی جدا کردن صواب و ناصواب را میدهد و هم معنی خلقیات. در فارسی هم معنی دوم اخلاق همین است.خلاقلغت‌نامه دهخدااخلاق. [اَ ] (ع اِ) ج ِ خُلق. خویها : بعثت لاتمم مکارم الاخلاق (حدیث ).خوشحال میشوم نظر شما را بدانم.
پاسخ مدیر سایت
سلام علیکم
تشکر از بیان نظرتان
وقتی مخاطب متوجه این تناظر نشود طبیعتا به اشتباه می‌افتد.
معتقدم که «روحیات»، «اخلاقیات» یا «خلقیات» (با توجه به معنای ethos نه ehtics) معادل بهتری برای کتاب است تا «اخلاق»و محتوای کتاب را هم بهتر می‌رساند.زمان نوشتن یادداشت می‌خواستم این نکته را به مترجم یادآور شوم.
در هرصورت، به نظر بنده عنوان ترجمه شده گویای محتوای کتاب و معادل دقیقی برای معادل انگلیسی آن نیست و ذهن مخاطب را به سمت اخلاق اسلامی به معنای مصطلح آن سوق می‌دهد نه آنچه مدنظر مترجم و نویسنده بوده. همانگونه که در پاسخ به نظر مترجم محترم کتاب هم گفتم، به نظر بنده «اندیشمندان مسلمان معاصر و شبح مدرنیته» عنوان بهتر و گویاتری بود و حتی می‌توانست در جذب مخاطب هم موثرتر باشد.
با آرزوی موفقیت
با اجازه شما این نظر را به ذیل یادداشت مربوط به کتاب منتقل می‌کنم تا برای علاقه مندان قابل استفاده باشد
پاسخ مدیر سایت
عسگر قهرمانپور
شنبه هفدهم تیر ۹۶
پاسخ
()
()
عسگر قهرمانپور
معمولاً هر از چند گاهی در اینترت جستجو می‌کنم که ایا نظر جدیدی درباره کتابی که ترجمه کرده ام ارایه شده است یا نه.امروز اتفاقی به نظر جنبعالی برخورد کردم. احتمالاً نام کتاب اخلاق پروتستان روح سرمایه داری از ماکس وبر را شنیده اید. نویسنده نیز با وبر مزاح کرده و از روی همین عنوان چنین اسمی را برگزیده است.ethos در معنای وبری هم اخلاق است اما نه اخلاقی که شما مد نظرتان است یا در اسلام مد نظر است. شاید از منظر عده ای مثل حضرتعالی در دید اول گمراه کننده باشد که در کتاب از اخلاق خبری نیست. اماethos را اگر بیشتر درباره اش مطالعه کنید شاید متوجه خواهید شد که منظور از اخلاق امر چیست؟ ارادتمند. نظری بود در خدمتم
پاسخ مدیر سایت
با سلام و تشکر از اظهار نظرتان.
«اخلاق اسلامی» یک اصطلاح مشخص و دارای معنای مشخص و جا افتاده است که معادل آن چیزی در این حدود می‌شود: Islamic ethics. بنابراین نمی‌شود بدون هیچ قرینه ای آن را به معنای دیگری ترجمه کرد؛ دست کم لازم بود یک عنوان فرعی به کتاب می‌افزودید تا مخاطب به اشتباه نیافتد.
در عنوان کتاب وبر The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism کلمه اتیکز آمده است و در بخش هایی از آن نیز مباحث صبغه اخلاقی دارد. با توجه به رشته تخصصی آقای وحدت و مباحث مطرح شده در کتاب و به کار بردن کلمه ethos در عنوان و با توجه به معنای این کلمه، به نظر می‌رسد «خلقیات» معادل بهتری می‌بود.
اگر بنده می‌خواستم ترجمه کنم با اجازه از نویسنده چنین ترجمه می‌کردم: «اندیشمندان مسلمان معاصر و شبح مدرنیته» یا دست کم این را به عنوان فرعی کتاب قرار می‌دادم. با آرزوی موفقیت بیشتر برای شما
پاسخ مدیر سایت
آمار سایت
مشاهده کامل آمار