🍀 تقدیم به پیشگاه اسوه حیات طیبه اخلاقی؛ امام #علی(ع)
⭕️.1. اخلاق و ارزش های اخلاقی را می‌توان به شیرازه شالوده نگه‌دار زیست‌بوم فردی و اجتماعی انسان مانند کرد که قوام و قائمه زندگی سعادت‌مندانه آدمی به آن وابسته است. لیک این مقام رفیع تا وقتی لباس تحقق به خود نپوشد تاثیری نخواهد داشت. از سوی دیگر، تحقق اخلاق و تخلق افراد به فضایل و ارزش های اخلاقی منوط است به کسب آگاهی های بیرونی درباره اهمیت و ارزش اخلاق و معیار فعل اخلاقی از یک سو، و وجود انگیزه کافی برای اخلاقی عمل کردن در درون فرد و جامعه از سوی دیگر. لکن یکی از پرسش هایی که در این جا رخ می‌نماید آن است که آن آگاهی ها را از کجا می‌تو ان به دست آورد و این انگیزه ها را چگونه می‌توان تقویت نمود. پاسخ به این پرسش مبتنی است بر مبنای اخلاقی و فلسفی که فرد به آن باور دارد. کسی که معتقد به واقع گرایی اخلاقی (moral realism) باشد به این پرسش به گونه ای پاسخ می‌دهد و کسی که ناواقع گرا باشد به گونه ای دیگر. آن که قایل به ابتنای اخلاق بر دین باشد برای آن پاسخی دارد و آن که چنین نمی‌اندیشد پاسخی دیگر.
⭕️⭕️2. به ضرورت مراعات اجمال و فاصله مناسب با موضوع اصلی نوشتار حاضر از بررسی تفصیلی مباحث پیش گفته در می‌گذریم و در این جا صرفا به این نکته اشاره داریم که نزد فیلسوفان و حکیمان اسلامی دیدگاه واقع گرایی جایگاهی برجسته دارد لکن آنان در عین حال از بین سه دیدگاه مربوط به نسبت دین و اخلاق، یعنی تباین، اتحاد و تعامل، به نظر سوم گرایش بیشتری دارند و معتقدند که هر یک از دین و اخلاق می‌توانند به یکدیگر یاری رسانند. از جمله یاری های دین به اخلاق آن است که می‌تواند به شناخت رذایل و فضایل اخلاقی کمک کند؛ نیز می‌تواند انگیزه انسان برای اخلاقی عمل کردن را افزایش دهد. و بالاخره یکی دیگر از یاری های دین به اخلاق آن است که می‌تواند با ارائه الگوها و اسوه های اخلاقی، امکان پذیر بودن عمل به دستورات اخلاقی را به افراد و جوامع اثبات نماید.
⭕️⭕️⭕️3. در منظومه تعلیم و تربیت اسلامی، اخلاق جایگاهی بس ارجمند دارد. بخش قابل توجهی از منابع اسلامی درباره اخلاق است و همچنین نبی گرامی اسلام(ص) و دیگر پیشوایان دینی هر کدام اسوه های عملی و تمثل عینی ارزش های اخلاقی هستند. در این میان، امام علی(ع) از جمله چهره های شاخص و بارز به شمار می‌آید. کتاب گران‌سنگ و مجهول القدر نهج البلاغه به عنوان یکی از منابع اندیشه های علوی، دیدگاه های امام را درباره موضوع ها و مباحث مختلف بیان می‌کند. بخش قابل توجهی از آن چه در این کتاب آمده درباره حکمت عملی و اخلاق است. با توجه به اهمیت اخلاق از یک سو و جایگاه شخصیت و اندیشه امام از سوی دیگر، در مکتوب حاضر سعی خواهد شد برخی سویه ها و ابعاد دیدگاه های اخلاقی آن حضرت در کتاب نهج البلاغه معرفی شود. از آن جا که به نظر می‌رسد تقسیم مباحث مربوط به اخلاق هنجاری و فرااخلاق به پنج قسم مبانی اخلاق، اخلاق الاهی، اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی و اخلاق محیط زیست کم وبیش می‌تواند همه حوزه ها و ساحت های اخلاق و فرااخلاق را پوشش دهد در مقاله حاضر نیز بنابرآن است که این پنج عرصه اخلاقی در نهج البلاغه ردیابی شود و نمونه هایی از مباحث مطرح شده در ذیل هر کدام معرفی گردد.
⭕️⭕️⭕️⭕️4. نوشتار حاضر دو مدعا را مطرح می‌کند: یکی این که اخلاق در نظام زندگی واندیشه امام علی(ع) جایگاهی بنیادین و محوری دارد. و به دنبال آن، مدعای دیگر آن است که امام درباره پنج عرصه ای که در بالا ذکر شد مباحثی را در #نهج_البلاغه مطرح کرده است. (ادامه دارد)
.jpg)
05:54:53
07:26:15.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
(2).jpg)
