آيا والدين مي توانند يک لقمه محتواي حلال سر سفره مجازي فرزندان شان ببرند؟

👥 «تعدد و تعارض منابع هنجارگذار و ارزش ساز» يکي از چالش هاي فراروي #خانواده ها در دنياي امروز است. تا پیش از گسترش فضای مجازی در جامعه ما و در بافتار سنتی نظام تربیت اخلاقی خانواده، عوامل و منابعی که بر روی تربیت اخلاقی فرزندان تاثیر می‌گذاشتند اولا محدود بودند (مثلا والدین، بستگان، روحانی محل، و نهایتا دوستان محله و مدرسه)، ثانیا شناخته شده و کم وبیش قابل اعتماد بودند و ثالثا از نظر اخلاقی نسبتا هم افق و درباره مفاهیم و مصادیق فضائل و رذایل اخلاقی نگاه مشترک داشتند. این موارد در مواجهه با رسانه های مرسوم زمان های گذشته، موجب شکل گیری نوعی #سوادمصرف رسانه ای نسبتا یکسان، و از نظر تاثیرات اخلاقی بر خانواده، نسبتا کم خطر شده بود. به عنوان مثال، افراد یک خانواده دراین که آیا رادیو و تلویزیون داشته باشند یا خیر و در صورت داشتن از چه برنامه هایی استفاده کنند نوعی وحدت نظر داشتند. بعلاوه که اقتدار و هژمونی قوی #والدین و بزرگ ترها راه را برای انتخاب های متفاوت یا احیانا مخالف فرزندان می‌بست و به یک‌سانی سواد استفاده از رسانه کمک می‌کرد.
اما امروزه:
🔺 اولا فضای مجازی راه را برای دسترسی فرزندان به منابع هنجارگذار متعدد و متکثر و داده های اخلاقی و نااخلاقی فراوان باز کرده است و طبیعی است که این کار موجب شده که نوع نگاه #فرزندان و والدین در مفاهیم و مصادیق مصرف فضای مجازی به عنوان یک #رسانه قدرت مند تفاوت جدی پیدا کند.
🔺 ثانیا به خاطر تحولات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عصر جدید، نهاد خانواده و جایگاه والدین در آن با چالش های گوناگونی مواجه شده است که منجر به کاهش اقتدار والدین در خانواده و استقلال بیشتر فرزندان در انتخاب سبد #کالای_فرهنگی خود و انتخاب شیوه #رژیم_مصرف_رسانه ای متفاوت از والدین شده است که می‌تواند پیامدهای استفاده نادرست از فضای مجازی را افزایش دهد.
(برگرفته از مقاله «ضعف سواد خانواده در مصرف فضای مجازی و پیامدهای اخلاقی آن» ،مجله اخلاق، زمستان 96)
حسينعلي رحمتي
30 فروردين 1397