مقاله آسیبشناسیِ پژوهشهای ایرانی در حوزۀ اخلاق فناوری اطلاعات
حسینعلی رحمتی، «آسیبشناسیِ پژوهشهای ایرانی در حوزۀ اخلاق فناوری اطلاعات»، مجله علمي پژوهشي اخلاق پژوهي، س7، ش1(22)، (بهار 1403)، ص53-74.
چکیده
در سالهای اخیر، پژوهشهایی - هرچند ناکافی - دربارۀ موضوعات و مسائل اخلاقی فضای مجازی و هوش مصنوعی در ایران انجام شده، اما پایایی و پویایی این شاخه پژوهشی نوپدید مستلزم شناخت نقاط ضعف این آثار و به طور کلی، هر گونه فعالیت در این زمینه و چارهاندیشی برای اصلاح آنهاست. هدف پژوهش حاضر که در این راستا انجام شده، شناسایی و بررسی برخی از کاستیها و معرفی عوامل و زمینههای آنهاست، تا زمینه اصلاح فراهم شود. روش تحقیق از نظر گردآوری اطلاعات، کتابخانهای و به جهت بررسی، تحلیلی و انتقادی بوده است. یافتههای تحقیق بیانگر آن است که حوزۀ پژوهشیِ اخلاق فناوری اطلاعات (اَخفا) در کشور ما با آسیبهایی چون ورود دیرهنگام و ناکافی، ضعف تحلیل اخلاقی، پراکندهپژوهی، کمبود پژوهشهای تولیدیِ مبتنی بر آموزههای دینی و فقدان ارتباط مناسب با جامعهٔ هدف دست به گریبان است. در این مقاله پس از بررسی این کاستیها، مواردی چون نوپدید بودن این شاخه پژوهشی، کمبود محقّقانِ اَخفاپژوه، فقدان مراکز تخصصی و کمرونق بودن فضای نقد علمی، به عنوان علل و عوامل بروز این کاستیها معرفی شدهاند.