فلسفه اخلاق در اسلام

آخرین به روزرسانی: 14/3/96

درس نظام اخلاقی اسلام

جلسه اول (دانلود)

هدف درس حاضر؛ساختار مقالات پژوهشی کلاس؛مفهوم «نظام» در نظام اخلاقی اسلام؛اهمیت نگرش نظام مند به اخلاق اسلامی؛فواید و کاربردهای آشنایی با نظام اخلاقی اسلام؛لزوم تدوین نظام اخلاقی اسلام در عصر حاضر

جلسه دوم (دانلود)

-‌ معرفی برخی منابع درباره نظام اخلاقی اسلام؛کمبود منبع جامع درباره نظام اخلاقی اسلام؛اهمیت و جایگاه اخلاق در منظومه اندیشه اسلامی؛ویژگی های یک نظام اخلاقی مطلوب؛پیشفرض های وجود نظام اخلاقی در اسلام؛تعریف «نظام اخلاقی اسلام»

جلسه سوم (دانلود)

-‌وجوه اشتراک نظام اخلاقی اسلام با دیگر نظام های اخلاقی؛ ویژگی های نظام اخلاقی اسلام: 1. جامعیت و شمول

جلسه چهارم (دانلود)

ادامه ویژگی های نظام اخلاقی اسلام:. 2.خدامحوری،3. قاعده مندی4. توان توجیه اخلاقی5. توجه به تفاوت انسان ها 6. چند ساحتی بودن نظام ارزشی

جلسه پنجم (دانلود)

ادامه ویژگی های نظام اخلاقی اسلام:7. انسجام درونی8. قابلیت تبیین عقلانی9.توجه به حسن فعلی و حسن فاعلی10. مراتب داشتن ارزش ها11. آخرت گرایی

جلسه ششم (دانلود)

جلسه هفتم (دانلود)

نسبت اخلاق با علوم دیگر:نسبت اخلاق با فقه: معرفی منابعی درباره رابطه فقه و اخلاق؛شباهت ها و تفاوت های گزاره های فقهی و گزاره های اخلاقی؛ نسبت استدلال های فقهی با استدلال های اخلاقی.

جلسه هشتم (دانلود)

- مبانی هستی شناختی وانسان شناختی اخلاق از دیدگاه اسلام

درس ساحت های چهارگانه اخلاق در اسلام

- هدف درس؛ برخی منابع درس؛تعریف اصطلاحات کلیدی بحث؛تعریف ساحت های اخلاق فردی، الاهی، اجتماعی و زیست محیطی

جلسه دوم (دانلود)

اخلاق بندگی (الاهی): - تعریف؛ ویژگی اخلاق الاهی؛ پیشفرض های این اخلاق؛ تاثیرات متقابل رفتار اخلاقی و معرفت خداوند؛ ضرورت های اخلاقی شناخت خداوند

جلسه سوم ( دانلود )

ادامه مباحث اخلاق بندگی (الاهی): تاثیر شناخت خداوند بر رفتارهای اخلاقی انسان.

جلسه چهارم ( دانلود )

اخلاق بندگی (الاهی): ادامه بحث تاثیر شناخت خداوند بر رفتارهای اخلاقی انسان.

جلسه پنجم (دانلود )

اخلاق بندگی (الاهی): عناوین مهم ترین فضایل و رذایل مطرح در اخلاق بندگی؛ نگاهی به ایمان به عنوان یکی از فضایل اخلاق بندگی.

جلسه ششم (دانلود)

اخلاق فردی در اسلام: تعریف اخلاق فردی؛ عناوین مهم ترین فضایل و رذایل مطرح در اخلاق فردی؛ معرفی منابعی درباره اخلاق فردی؛لزوم تدوین کلان پروژه جامع ساحتهای اخلاق در اسلام؛لزوم حضور جدی در عرصه اخلاق پژوهی جهان؛لزوم معناشناسی و مرزبندی مفاهیم اخلاقی؛وظایف اخلاق اندیشان و اخلاق پژوهان و مبلغان اخلاق دینی در عصر حاضر.

جلسه هفتم (دانلود)

اخلاق اجتماعی در اسلام:تعریف اخلاق اجتماعی؛عناوین مهم ترین فضایل و رذایل اخلاقی در اخلاق اجتماعی (اخلاق اجتماعی عام و خاص)؛منابعی درباره اخلاق اجتماعی در اسلام.

اخلاق زیست محیطی در اسلام:تعریف اخلاق زیست محیطی؛برخی از فضایل و رذایل مطرح در این عرصه؛ معرفی منابعی درباره اخلاق زیست محیطی؛چگونگی بهره گیری از اصول عام اخلاقی برای حوزه های خاص اخلاق

درس تاریخ علم اخلاق در اسلام

جلسه اول دانلود

- هدف درس حاضر؛ - تعریف مفاهیم بحث: اخلاق، آداب، اخلاق توصیفی، اخلاق هنجاری؛ - تفاوت آداب و اخلاق؛ - مباحث مطرح در ذیل اخلاق هنجاری: نظریه های اخلاقی، و اخلاق کاربردی؛ - توجه به اخلاق کاربردی در دوره جدید و معاصر

جلسه دوم دانلود

- ادامه معرفی واژگان کلیدی درس: فلسفه اخلاق به معنای عام و خاص(فرااخلاق)، مکتب و نظام اخلاقی، رویکرد اخلاقی، و تعلیم وتربیت.؛ - انواع مباحث فرااخلاق؛ - اهداف درس حاضر؛ - کاربردهای درس حاضر؛ - اخلاق، اندیشه اخلاقی و آثار اخلاقی در ایران قبل از اسلام

جلسه سوم دانلود

ادامه بحث اخلاق در ایران قبل از اسلام:: - معرفی اصول و ارزش های اخلاقی در آیین های زرتشتی، میترایی، مانوی، و مزدکی؛ - فواید آشنایی با نظریه های اخلاقی این آیین ها

جلسه چهارم دانلود

اخلاق در جهان عرب قبل از اسلام: اخلاق در اسلام: ؛ - بعثت اخلاقی اسلام؛ - مواجهه اسلام با اخلاق قبل از اسلام؛ - اهمیت و جایگاه اخلاق در اسلام؛ - نقش فرادستی و معیاری اخلاق در نظام ارزشگذاری اسلام

جلسه پنجم دانلود

توجه مسلمانان به اخلاق هنجاری: کم توجهی اندیشمندان مسلمان به فرااخلاق؛ انواع رویکردهای / سیستم های اخلاقی در اسلام:؛ رویکرد اول: اخلاق فلسفی؛ - تعریف اخلاق فلسفی؛ - مبانی انسان شناختی اخلاق فلسفی؛ - رویکردهای مختلف به احلاق فلسفی در جهان اسلام؛ - تفاوت های نظام فضیلت اخلاقی در اخلاق اسلامی و اخلاق ارسطویی

جلسه ششم دانلود

انواع رویکردهای / سیستم های اخلاقی در اسلام:: ادامه معرفی اخلاق فلسفی:معرفی برخی آثار نگاشته در اخلاق فلسفی در جهان اسلام؛

جلسه هفتم دانلود

انواع رویکردهای / سیستم های اخلاقی در اسلام:معرفی رویکرد عرفانی به اخلاق: اخلاق عرفانی در اسلام؛ - رابطه اخلاق و عرفان؛- تعریف اخلاق عرفانی؛ - مبانی معرفت شناختی و هستی شناختی اخلاق عرفانی؛ - مقایسه اخلاق عرفانی با اخلاق فلسفی؛ - معرفی برخی از مهم ترین منابع اخلاق عرفانی در اسلام

جلسه هشتم دانلود

انواع رویکردهای / سیستم های اخلاقی در اسلام: معرفی رویکرد روایی/نقلی / ماثور به اخلاق:؛ - تعریف رویکرد نقلی؛ - برخی از مهم ترین آثار اخلاق نقلی؛ - نگاهی به اخلاق دعایی - مناجاتی در اسلام؛ - ادعیه و روایات به عنوان عامل آموزش و تربیت اخلاقی؛   - تاثیرات اخلاقی و تربیتی دعا

جلسه نهم دانلود

آشنایی با رویکردها و مکاتب اخلاقی اسلام: رویکرد چهارم: اخلاق تلفیقی(ترکیبی):- تعریف اخلاق تلفیقی؛ - تلفیق حداقلی و حداکثری؛ - معرفی برخی آثار در اخلاق تلفیقی؛ نقاط ضعف آثار اخلاقی در مکاتب چهارگانه

درس آشنایی با متون تخصصی اخلاق اسلامی(اخلاق فلسفی)

جلسه اول(دانلود)

- انواع آثار نگاشته شده در اخلاق اسلامی؛ - ساختار مقاله تحقیقی کلاس؛ - لزوم نگرش انتقادی به متون تخصصی؛ - ضرورت ها و فواید آشنایی با متون تخصصی اخلاق اسلامی؛ - وظایف ما در قبال تراث اخلاقی اسلامی

جلسه دوم(دانلود)

- تعریف برخی از مهمترین مفاهیم مربوط به / یا مطرح در متون تخصصی اخلاق اسلامی: - تعریف «متون اخلاقی»؛ - انواع متون تخصصی از منظر رویکردها و روش های اخلاقی؛ - اهمیت اخلاق در اسلام

جلسه سوم(دانلود)

- ویژگی های شکلی و محتوایی یک متن اخلاقی مطلوب: - آشنایی با آثار اخلاقی فلسفی؛ - تعریف اخلاق فلسفی؛ - مبانی انسان شناختی اخلاق فلسفی؛ - مقایسه اخلاق فلسفی با اخلاق عرفانی؛
جلسه چهارم (دانلود)

- انواع رویکردها در آثار اخلاقی فلسفی- رویکرد عالمان اخلاقی اسلام به نظریه فضیلت ارسطویی؛- تفاوت های نگرش اسلامی و نگرش ارسطویی به اخلاق فضیلت