ما، نسل زد، و تحولات نسلی(5)چه باید کرد؟(بخش سوم)

🟣 دیدن دگر آموز شنیدن دگر آموز:
ما، نسل زد، و تحولات نسلی

🔶 قسمت پنجم: در مواجهه با تحولات نسلی چه باید کرد؟ (بخش سوم)

✍🏼حسینعلی رحمتی

🔻5. دیدنِ جهان با «عینک» نسل جدید:

یکی از دلایلی که ما بزرگترها در فهم منطق رفتارهای نوجوانان و جوانان امروزی و حتی ارزیابی آنها به مشکل بر می‌خوریم آن است که با ذهنیت قبلی و پیش فرض های ذهنی خودمان و با توجه به زیست جهانی که خودمان در آن زندگی می‌کنیم به آنها نگاه می‌کنیم،‌ و متوجه اتمسفری که بر جهان آنها حاکم است نمی‌شویم. به همین خاطر بسیاری از کارهای‌ آنها را نادرست می‌دانیم، در حالی که خودشان لزوما چنین قضاوتی ندارند. و از این جاست که اختلافات نسلی شروع و گُسل شکاف های نسلی فعال می‌شود.

▪️اگر از دیدِ این نسل به گفتار و رفتارهای آنها بنگریم بهتر متوجه تفاوت نظام ارزشی بین دو نسل می‌شویم. و متعجب نخواهیم شد اگر از آنها بشنویم که حضور متفاوت شان در مراسم عزاداری یا مجالس دینی نه از سرِ بی اعتقادی و دهن کجی به دین و دین داران که اتفاقا به خاطر علاقه به مذهب و ارادت به پیشوایان دینی است، و بین این حضور و داشتن سبک زندگی و پوشش متفاوت منافاتی نمی‌بینند. ممکن است ما نسل بزرگترها با این دیدگاه مخالف باشیم ولی برای نقد آن قبل از هرچیز باید آن را بفهمیم و برای فهم آن باید از منظر این نسل هم ماجرا را نگاه کنیم.

🔻6. حضور در زیست جهان این نسل:
برای نگاه کردن از منظر این نسل، باید در دنیای آنها زندگی کنیم. نسل جدید در دنیایی که برای خود ساخته (و بخشی از آن در فضای مجازی و بخشی در فضای فیزیکی است)‌ دارای نظام ارزشی، اولویت ها، مراودات، و علایق دلبستگی های خاص خود است که اگر نه در همه موارد دست کم در برخی موارد با آن چه در دنیای زیستی بیرون آنها، و به ویژه آن چه از سوی نهادهای رسمی مثل دولت، رسانه ها و آموزش و پرورش، مبلغان دینی، و حتی خانواده ترویج می‌شود متفاوت (و گاهی متضاد) است.

▪️از این رو اگر ما بزرگترها در این جهانِ خودساخته آنها زندگی نکنیم نمی‌توانیم آنها را و منطق رفتار و گفتارشان را بشناسیم. مثلا این نسل علاقه ویژه ای به موسیقی های جدید، از جمله موسیقی غیرایرانی دارد، فیلم و سریال های متفاوت را می‌بیند، اهل شعر و رمان و ادبیات است، به وب گردی در فضای مجازی و پاساژگردی در فضای فیزیکی علاقه دارد، «بدن» اش برایش موضوعیت دارد، خیلی اهل سیاست و فعالیت های سیاسی نیست، آشنایی با زبان های غیرایرانی برای او یک نوع اولویت است، حضور در کافه شاپ ها و پارک های برایش جذاب تر از ماندن در خانه است، منتقد شیوه ازدواج به روش سنتی است، ازدواج را لزوما یک پیوند مقدس نمی‌داند که باید تا آخر عمر تداوم داشته باشد بلکه نوعی رابطه می‌بیند که پس از مدتی می‌توان به آن خاتمه داد، نسبت به تکثر و تنوع دیدگاه ها و سبک های زندگی در جامعه نوعی همدلی و رواداری دارد و وجود «دیگری» را به رسمیت می‌شناسد، ارتباط با غیرهمجنس را کار زشت و غیراخلاقی نمی‌داند، استقلال مالی و کارکردن بیرون از خانه را (حتی مشاغلی که در نگاه سنتی بیشتر مردانه محسوب می‌شده) را یک امتیاز می‌داند، و گرچه تا اندازه زیادی منتقد نگرش های دینی و رفتارهای دین داران است ولی در بسیاری از موارد خود را دین دار می‌داند یا دست کم خود را ضد دین نمی‌داند، اما لزومی نمی‌بیند این دین داری را در چارچوبی تعریف کند که به طور سنتی تاکنون برایش گفته اند. از این رو از آموزه ها و مناسک دینی هرکدام را که برایش جذاب تر باشد می‌پذیرد و در حالی که ممکن است به برخی دستورات دینی (مثل نماز و روزه و حدود شرعی حجاب) تقید کمتری داشته اما در مراسم احیای رمضان اشک می‌ریزد، در هیات عزاداری امام حسین(ع) زنجیر می‌زند و در پختن نذری مشارکت می‌کند.

▪️بیان این موارد لزوما به معنای تایید آنها نیست، بلکه ترسیم تصویری است که با توجه به آن بتوانیم «منطق» رفتارهای این نسل را بشناسیم. شاید به نظر ما این گونه رفتارها متناقض به نظر رسد ولی باید توجه داشت که این نسل در «عصر تناقض ها»‌ زندگی می‌کند و هم از نظر سنی هم به خاطر بافت جامعه ای که در آن زندگی می‌کند هنوز آن قوام و ثبات شخصیتی و رفتاری را پیدا نکرده است. از این رو نباید از او انتظار سبک زندگی یک مرد یا زن شصت هفتاد ساله که در یک جامعه کاملا سنتی یا جامعه کاملا مدرن (یا حتی در جامعه خودمان)‌ زندگی می‌کند را داشته باشیم.

8 مرداد 1403

🔹ادامه دارد