دختران و مسوولیت زیستِ دخترانه در فضای مجازی

قسمت اول این یادداشت را اینجا مطالعه کنید

✍🏼 حسینعلی رحمتی

🔹انصاف اقتضا می‌کند همان گونه که به فهم غیردقیق و ناکافی برخی بزرگترها درباره حضور دختران در فضای مجازی اشاره کردیم بایستی از این سو به کژفهمی برخی زنان و دختران نیز در این عرصه اشاره کنیم. این کژفهمی هایِ دو طرفه است که راه را برای رسیدن به یک نگاه مشترک و همدلانه می‌بندد. از این رو باید گفت بخشی از نسل جدید زنان و دختران توجه ندارند که:

🔻1. حرمت امام زاده با متولی آن است. اگر خانم ها و دخترهایی که در فضای مجازی حضور دارند به درستی انتظار دارند که دیگران چه در این فضا و چه در فضای فیزیکی حرمت آنها را نگه دارند، خود آنها باید بیش از دیگران به حفظ این حرمت کمک کنند. متاسفانه در موارد زیادی دیده می‌شود که خود دختران در تولید و توزیع ویدیوهایی مشارکت می‌کنند که آنها را افرادی ظاهربین، ثروت پرست، نادان و کم خِرد معرفی می‌کند. پیامد شکل گیری چنین تصویری، افزایش تمسخر و تحقیر زن و زنانگی و توهین به زنان و دختران در فضای مجازی و فیزیکی است.

🔻2. به رغم این که اختلاف نظر بین دختران و نسل بزرگترها درباره چرایی و چگونگی درست زیستن در فضای مجازی امری طبیعی است اما راه حل این مشکل، نگاه تحقیرآمیز و جدال برانگیز با والدین و دیگر بزرگترها نیست بلکه چاره کار ایجاد یک گفت وگوی محترمانه و مبتنی بر اعتماد و احترام دو نسل به یکدیگر است. هرچند بهتر است بزرگترها آغازگر این گفت و گو باشند ولی دختران نیز که امروزه عمدتا از قشر تحصیلکرده و آگاه جامعه هستند در این زمینه مسوولیت دارند.

🔻3. حضور سالم و کم آسیب خانم ها در فضای مجازی مستلزم بهره گیری از دانسته ها و تجربه های نسل بزرگترها است، و این که پدر و مادر و دیگر کسانی که از آنها بزرگترند متعلق به نسل قبل هستند به این معنا نیست که همه ارزش هایی که درباره فضای مجازی مطرح می‌کنند بی ارزش شده و زمانش گذشته باشد. اصول اخلاقی مثل قواعد ریاضی است که گذر زمان صدق آنها را از بین نمی‌برد، هرچند ممکن است مصادیقش را تغییر دهد.

🔻4. فضای مجازی مِلک طِلق دختران، به ویژه بلاگرها، نیست. رفتار و گفتار برخی دختران در فضای مجازی به ویژه در شبکه های اجتماعیِ‌ تصویرمحور مثل اینستاگرام به گونه ای است که گویی تصور می‌کنند تمام جهان منحصر در فضای فعالیت آنهاست. آنها نوعا از قواعد و اصول و هنجارهای عرفی، دینی، اخلاقی و قانونی جامعه از یک سو، و ظرفیت ها و ظرافت ها و آسیب ها و لغزندگی های موجود در فضای مجازی از سوی دیگر غافل می‌شوند. این غفلت موجب نقض آن اصول و افتادن در دام این آسیب ها می‌شود و برای آنها محرومیت های حقوقی یا آسیب های حیثیتی و گاه جانی را به ارمغان می‌آورد. دخترانی که در کشور خودمان یا کشورهای دیگر به خاطر فعالیت در فضای مجازی کشته یا زخمی شده اند شاهدی بر این مدعاست.

🔻5. جامعه امروز ما یک جامعۀ در حالِ تغییر و تحول است، و بخشی از این تحولات مربوط به زن و زنانگی است. در جامعه ای با مختصات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و تمدنی جامعه ما مدیریت این تحولات کاری بسیار مهم و حساس است و انجام آن بدون همراهی و همکاری و مسوولیت پذیری خود خانم ها ممکن نیست.

✅ و نکته آخر این که آنچه موجب امیدواری و خوشحالی است، تعداد فراوان زنان و دختران تحصیل کرده، آگاه، مسوول و مقید به آموزه های دینی و فرهنگی جامعه است. بی تردید این سرمایه ارزشمند امروزه هم مثل بسیاری دیگر از مقاطع تاریخی کشورمان مددرسان خواهد شد و زمینه ساز استفاده اخلاقی و مسوولانه از فضای مجازی و بهره گیری هر چه بهتر از این فناوری برای مدیریت تحولات نسلی خواهد شد، ان شاءالله.

پایان

22 اردیبهشت 1403

💥اندکی اندیشه ضرر ندارد